crocodile
Εξήντα ένα χρόνια πάνε από τότε που ο συγγραφέας Ray Bradbury έγραψε το προφητικό βιβλίο του Fahrenheit 451. Στο εν λόγω μυθιστόρημα, ο συγγραφέας παρουσιάζει μια μελλοντική κοινωνία όπου τα βιβλία είναι απαγορευμένα και καίγονται από μια ειδική υπηρεσία «πυροσβεστών», όταν ανακαλυφθούν. Είναι προφανής η επιρροή που άσκησε στον Bradbury η σκληρή δεκαετία του Μακαρθισμού αλλά και τα επακόλουθά της λόγω «κεκτημένης ταχύτητας». Οι απηνείς διώξεις των αντιφρονούντων και τα μέσα προπαγάνδας που χρησιμοποιήθηκαν κατά κόρον από τον μέντορα του αντικομουνισμού, τον Αμερικανό γερουσιαστή Τζόζεφ Μακάρθυ, έχουν στιγματίσει τη σύγχρονη Αμερικανική ιστορία, αλλά συνεχίζουν να βρίσκουν μιμητές και σε πολλές άλλες χώρες με ανάλογα αποτελέσματα.
Ας επιστρέψουμε για λίγο στο βιβλίο μας. Επειδή η παράδοση των βιβλίων στην πυρά, δεν αρκούσε για να κοιμούνται ήσυχοι οι εξουσιαστές, είχε επινοηθεί μια αποτελεσματική υπηρεσία μαζικής πλύσης εγκεφάλων μέσω της τηλεόρασης. Μπορεί ο συγγραφέας να έζησε τα πρώτα μόνο βήματα της τηλεοπτικής αποβλάκωσης, όμως προφητικά μας έδωσε μιαν ανατριχιαστική εικόνα για το ρόλο που παίζει σήμερα το παντοδύναμο «κουτί», αλλά και για την περαιτέρω εξέλιξή του στα χρόνια που έρχονται… Στην ιστορία μας, η τηλεοπτική οθόνη αντικαθιστά ολόκληρο τον τοίχο του σαλονιού(!) κι ανάλογα με την οικονομική ευρωστία των νοικοκυραίων, ένα σαλόνι μπορεί να έχει έως και τέσσερεις τοίχους-οθόνες. Η τηλεόραση είναι διαδραστική, οι νοικοκυραίοι συμμετέχουν στα προγράμματα «ριάλιτι» και περνούν όλο τον υπόλοιπο ελεύθερο χρόνο τους κουβεντιάζοντας με τις φίλες και τους φίλους τους γι αυτά!
Ακούγεται τρομακτικό, αλλά δεν φαίνεται και τόσο ξένο από τη δική μας πραγματικότητα. Στη γελοιογραφία του Δημήτρη Αλεξίου, ο αφελής τηλεθεατής έχει πλήρως απορροφηθεί από το θέαμα που του προσφέρουν οι ολιγάρχες της «ενημέρωσης» και δεν δίνει καμιά σημασία στις συμφορές που έχουν ενσκήψει γι αυτόν και τον υπόλοιπο λαό. Η μόνη πραγματικότητα είναι αυτή που εκπορεύεται μέσα από την οθόνη κι όλα τα άλλα είναι «ψέματα» ακόμα κι αν τα ζεις. Η συνταγή της προπαγάνδας είναι απλή και απόλυτα πετυχημένη. Ο Γκαίμπελς, «μανούλα» στη μαζική πλύση εγκεφάλων (υπουργός Προπαγάνδας των Ναζί, γαρ) έγραφε:
«Η προπαγάνδα πρέπει να είναι εντελώς απλή και να εμπεδώνεται διά της επαναλήψεως. Ακόμη και η ευφυέστερη τεχνική προπαγάνδας δεν θα έχει κανένα επιτυχές αποτέλεσμα αν δεν έχουμε διαρκώς υπόψη μια βασική αρχή: η προπαγάνδα πρέπει να περιορίζεται σε λιγοστά σημεία και να τα επαναλαμβάνει αδιάκοπα.»
Η μάχη που δόθηκε πρόσφατα στη Βουλή για να περάσει «στη ζούλα» τροπολογία που εξυπηρετεί τους ολιγάρχες των Μ.Μ.Ε. είναι χαρακτηριστική. Όπως εύστοχα σημειώνει το thepressproject.gr
…Μόνο που η συνταγματική επιταγή δεν …υπήρξε χρόνος να τηρηθεί στην 22σέλιδη τροπολογία που κατατέθηκε σε άσχετο νομοσχέδιο του υπουργείου Υγείας, και φωτογραφίζει την προετοιμασία της συγχώνευσης ανάμεσα στα Μέσα Ενημέρωσης του Ψυχάρη (ΔΟΛ) και του Μπόμπολα (Πήγασος)! Επί της ουσίας το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους, ομολογεί με τον δικό του τρόπο αυτό που όλοι γνωρίζουμε: Τα διαπλεκόμενα συμφέροντα διέταξαν και η κυβέρνηση εκτέλεσε. Και μάλιστα βιαστικά, χωρίς να τηρήσει ούτε τα προσχήματα...(πηγή:thepressproject.gr)
Αναμένεται, λοιπόν, η εμπέδωση των μηνυμάτων που θα λαμβάνουμε από τους τηλεοπτικούς δέκτες μας να γίνει έτι αποτελεσματικότερη. Κι ας γεμίζουν τους τοίχους οι διάφοροι «αναρχοάπλυτοι» με συνθήματα-προειδοποιήσεις του τύπου ΕΓΧΡΩΜΗ T.V, ΑΣΠΡΟΜΑΥΡΗ ΖΩΗ. Εμείς θα συνωστιζόμαστε στα μαγαζιά για να αγοράσουμε έστω έναν αποκωδικοποιητή αν δεν μπορούμε να αντικαταστήσουμε το παλιό μας κουτί με ένα σύγχρονης τεχνολογίας. Μπορεί να στερηθούμε και το φαγητό (που λέει ο λόγος), αλλά η ζωή χωρίς ΤΙ-ΒΙ δεν έχει νόημα…
Πέντε χρόνια πριν τον Bradbury ένας άλλος «προφήτης», ο George Orwell, έγραφε στο 1984 για μιαν ανάλογη ολοκληρωτική κοινωνία όπου ο Μεγάλος Αδελφός είχε τον απόλυτο έλεγχο των πάντων… Κι όπως κάθε συνεπής χούντα υποχρέωνε τους υπηκόους της να υιοθετούν ένα νέο κώδικα επικοινωνίας όπου οι έννοιες είχαν αντιστραφεί πλήρως. Για παράδειγμα, τα 4 υπουργεία που υπήρχαν είχαν τα εξής αντικείμενα: Το Υπουργείο Ειρήνης ασχολείτο με τον …πόλεμο, το Υπουργείο Αλήθειας με τα ψέματα, το Υπουργείο Αγάπης με τα βασανιστήρια και το Υπουργείο Αφθονίας με την πείνα! Οι τυχόν συνειρμοί για τα παρακάτω δικά μας Υπουργεία, φυσικά, είναι εκ του πονηρού:
Υπουργείο Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Πρόνοιας
Υπουργείο Δημόσιας Τάξης και Προστασίας του Πολίτη
Υπουργείο Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής
Υπουργείο Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων κ.τ.λ
Θα χρειάζονταν πολλές σελίδες για να καταγραφούν οι «αλήθειες» που σου καρφώνουν καθημερινά στον εγκέφαλο για να αναγνωρίσεις πόσο καλή μαθήτρια είναι η κυβέρνησή σου που κατάφερε να ξεπεράσει τους δασκάλους της στην τέχνη της προπαγάνδας. Τι δεν καταλαβαίνεις; Κολλάς στην πείνα σου και δεν κοιτάς την ουσία, το πλεόνασμα. Απορείς πώς ανακοινώνονται διαρκώς εκατοντάδες χιλιάδες θέσεις εργασίας τη στιγμή που είμαστε πρωταθλητές στην ανεργία. Αγανακτείς που την πληρώνουν οι φτωχοδιάβολοι ενώ οι λήσταρχοι μένουν στο απυρόβλητο και συνήθως διευκολύνονται στον περαιτέρω εύκολο πλουτισμό τους. Είναι γιατί είσαι προκατειλημμένος και δε βλέπεις που ο Τσοχατζόπουλος είναι πίσω από τα σίδερα κι έχουν ελεγχθεί μέσα σε 4 χρόνια ισάριθμοι απατεώνες από τους χιλιάδες της λίστας Λαγκάρντ. Γκρινιάζεις που οι χιλιάδες των απελπισμένων από την κρίση αυτόχειρες δεν χωράνε στα τηλεοπτικά δελτία, ενώ οι καναλάρχες σκίζονται να σε διασκεδάζουν με θανατηφόρα κορμιά στις πλαζ και να σε αποτρέπουν από παρόμοιες κακές σκέψεις. Και για να μην το κουράζουμε πολύ το πράγμα, «αν ο λαός ήταν δυσαρεστημένος με την κυβερνητική πολιτική και δεν άκουγε τις μεγάλες αλήθειες για πλεονάσματα και success story θα επαναστατούσε», όπως με περισσή θρασύτητα μας πετάνε στη μούρη οι εξουσιαστές μας. Ο στόχος είναι το μυαλό μας κι όσο είμαστε ακίνητοι και σκυφτοί τόσο κάνουμε τη σκοποβολή τους παιχνιδάκι.
Καμιά φορά ανοίγει η πόρτα σιγά-σιγά και μπαίνεις.
Φοράς κάτασπρο κουστούμι και λινά παπούτσια.
Σκύβεις, βάζεις στοργικά στη χούφτα μου 72 φράγκα και φεύγεις.
Έχω μείνει στη θέση που με άφησες για να με ξαναβρείς.
Όμως πρέπει να έχει περάσει πολύς καιρός γιατί τα νύχια μου
μακρύνανε και οι φίλοι μου με φοβούνται.
Κάθε μέρα μαγειρεύω πατάτες, έχω χάσει τη φαντασία μου
και κάθε φορά που ακούω «Κατερίνα» τρομάζω.
Νομίζω ότι πρέπει να καταδώσω κάποιον.
Έχω φυλάξει κάτι αποκόμματα με κάποιον που λέγανε
πως είσαι εσύ. Ξέρω πως λένε ψέματα οι εφημερίδες,
γιατί γράψανε ότι σου ρίξανε στα πόδια.
Ξέρω πως ποτέ δε σημαδεύουνε στα πόδια.
Στο μυαλό είναι ο Στόχος
Το νου σου ε; (Κατερίνα Γώγου)